Als je na het mee maken van schokkende, pijnlijke of beangstigende gebeurtenissen vast loopt in het verwerkingsproces ga je je anders voelen, ga je anders denken en ga je anders reageren op je omgeving. Dat is op de eerste plaats vervelend voor jezelf maar het kan ook lastig zijn voor de mensen in je omgeving. Als er niet op tijd behandeling plaats vindt kunnen de klachten in de loop van de tijd verergeren of veranderen. Het kan zijn dat je je na verloop van tijd niet eens meer realiseert dat je klachten met de ingrijpende gebeurtenissen samenhangen.

Voorbeelden van ingrijpende negatieve gebeurtenissen zijn: een ernstig ongeluk, seksueel misbruik waaronder aanranding of verkrachting, een overval, oorlogsgeweld, natuurrampen, emotionele en lichamelijke mishandeling, een hele erge ruzie, een ernstige ziekte, een brand, pestervaringen, een sterfgeval, uithuisplaatsing, of als je ouders uit elkaar gaan. Je kunt niet alleen klachten ontwikkelen als je zelf het slachtoffer bent maar ook als je ziet dat iemand anders iets heel naars overkomt of als je hoort dat iemand die je dierbaar is een schokkende gebeurtenis heeft mee gemaakt.

Allerlei klachten kunnen het gevolg zijn van het mee maken van ingrijpende negatieve gebeurtenissen zoals:

• zonder dat je het wilt steeds aan de nare gebeurtenissen moeten denken
• het gevoel hebben dat het steeds opnieuw gebeurt (herbelevingen)
• vermijden van gesprekken, activiteiten, mensen, situaties of plaatsen die je aan de gebeurtenissen doen denken
• nachtmerries, slecht inslapen, ’s nachts wakker worden of te vroeg wakker worden
• concentratieproblemen
• stress, onrust
• verhoogde waakzaamheid/altijd alert
• snel boos, geprikkeld of agressief
• somberheid, schuldgevoelens, schaamte, negatieve gedachten over jezelf
• onverklaarbare lichamelijke klachten
• angsten, paniek,
• lusteloosheid

Als kinderen klachten hebben ontwikkeld als gevolg van de ingrijpende gebeurtenissen, is dat vaak ook te zien aan slechtere schoolprestaties, een stagnatie in de ontwikkeling, vastklampen aan ouders, veel conflicten met ouders en leerkrachten, zindelijkheidsproblemen of eetproblemen. Bij adolescenten kunnen radicale gedragsveranderingen optreden en is er een verhoogd risico op alcohol- en drugsmisbruik en ander grensoverschrijdend gedrag.

Met EMDR therapie (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) kunnen klachten die het gevolg zijn van het meemaken van ingrijpende gebeurtenissen verdwijnen. EMDR werd meer dan 25 jaar geleden voor het eerst beschreven door de in 2019 overleden Amerikaanse psychologe Francine Shapiro. EMDR is inmiddels uitgegroeid tot een volwaardige en effectieve vorm van psychotherapie.

EMDR kan worden toegepast bij kinderen van alle leeftijden, ook als ze nog geen beschikking hebben over taal. Bij kinderen worden ouders nauw bij de behandeling betrokken.